Należy jednak podkreślić, że dane uzyskane z badań klinicznych nie są w pełni reprezentatywne dla chorych leczonych biologicznie. Warto również wspomnieć o większym ryzyku wystąpienia chorób nowotworowych u osób otrzymujących terapię skojarzoną

infliximabem z lekami immunomodulującymi – opisano 25 przypadków wystąpienia chłoniaka T-komórkowego wątrobowo-śledzionowego (HSTCL), głównie u młodych mężczyzn leczonych infliximabem z azatiopryną [52] and [53]. Infliximab, jak i leki immunomodulujące mają określone miejsce w leczeniu choroby Leśniowskiego i Crohna. Jednak nie ma dokładnych standardów dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa stosowania tych dwóch grup leków jednocześnie. Brak jest opracowań porównujących skuteczność i bezpieczeństwo leczenia podtrzymującego samym infliximabem oraz kombinacją leku immunomodulującego i infliximabu Raf targets po indukcji remisji trzema wlewami infliximabu u dzieci. Warto zwrócić NVP-BGJ398 uwagę na publikacje oceniające

skuteczność i bezpieczeństwo jednoczesnego stosowania leczenia biologicznego i immunomodulującego wśród osób dorosłych. Lin i wsp. w swojej metaanalizie z 2011 podsumował wyniki pięciu badań prospektywnych przeprowadzonych w populacji dorosłych chorych na CD leczonych infliximabem i/lub lekiem immunomodulującym [54]. W badaniach wzięło udział 1026 chorych w tym 318 leczonych terapią skojarzoną, 408 samym infliximabem, 300 leczonych lekami immunomodulującymi – azatiopryną, 6-merkaptopuryną, metotreksatem. W badaniach omawianych w metaanalizie porównywano skuteczność i bezpieczeństwo stosowania leczenia skojarzonego z infliximabem oraz leczenia skojarzonego

z lekiem immunomodulującym. W dwóch badaniach oceniano wyniki jedynie terapii podtrzymującej, w pozostałych indukującej remisję, jak i podtrzymującej. W wyniku przeprowadzonej metaanalizy wykazano większą skuteczność terapii skojarzonej w uzyskaniu i utrzymaniu remisji. Autorzy wiązali mafosfamide to z hamującym wpływem leków immunomodulujących na powstawanie przeciwciał przeciwko infliximabowi. Dodatkowe znaczenie może mieć addycyjny efekt obydwu leków poprzez ten sam mechanizm działania – apoptozę. Stwierdzono również mniejszą częstość występowania reakcji poinfuzyjnych w grupie leczonych terapią skojarzoną. Wśród badań ocenianych we wspomnianym powyżej przeglądzie systematycznym znajduje się m.in. badanie Schroedera i wsp. Wzięło w nim udział 19 pacjentów opornych na leczenie azatiopryną [55]. Porównano dwie grupy: otrzymujących terapię skojarzoną (infliximab i metotreksat) oraz sam infliximab. W trakcie badania wszyscy pacjenci otrzymali infliximab w celu indukcji remisji, następnie połowa z nich kontynuowała leczenie metotreksatem w terapii podtrzymującej remisję. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono większą skuteczność stosowania infliximabu wraz z metotrexatem.